Badam tingini necə budamaq lazımdır?

Badamçılıqda yüksək keyfiyyətli, bol məhsul əldə etmək üçün torpaq becərmə, suvarma, gübrələmə kimi tədbirlərlə yanaşı, hər il budama aparmaq lazımdır.

Budanmayan ağaclarda tac qeyri-bərabər inkişaf edir, məhsuldarlığın çox olması səbəbindən budaqlar qırılır, xırda və keyfiyyətsiz meyvələr əmələ gəlir, məhsuldarlıq qısa müddətdə azalır. Bu səbəbdən meyvəçilikdə rentabelliyi artırmaq üçün budama ən mühüm qulluq tədbirlərindən biridir.

Meyvə ağaclarında budamaq, budaqları kəsmək, budaqları əymək, budaqları seyrəltmək, budaqların bucaqlarını genişləndirmək və ya daraltmaq kimi tədbirlərə deyilir. Bu proseslər aşağıdakı məqsədlər üçün həyata keçirilir:

Əkin zamanı kök və gövdə arasında tarazlığı təmin etmək.

Ağaclara istədiyiniz formanın verilməsi. Formalaşmış və məhsul vermiş ağaclarda formanı saxlamaq.

Ağaclarda meyvə məhsuldarlığını və tumurcuq əmələ gəlməsini tarazlaşdırmaq.

Budaqları çıxararaq meyvələri seyrəltmək.

Periyodikliyin təsirinin azaldılması (məhsul bir il olurl, bir il yox).

Yaxşı bir taclanma ilə, ağac tacının daxili hissələri də işıqlandırılır və havalandırılır bu hissələrdən meyvə almaq üçün.

Budaqların qırılmasını və sallanmasını azaltmaq.

Budama nə vaxt edilməlidir?

Badam ağaclarında budama adətən hava çox soyuq olmayan qış yuxusu dövründə aparılır. Ege və Aralıq dənizi bölgələri kimi qışı çox soyuq olmayan bölgələrdə budama payızda ağaclar yarpaqlarını tökdükdən sonra başlayır. Qışın sonunda ağaclar oyanana qədər davam etdirilə bilər.

Badam ağaclarında budama keyfiyyətli çiçəklənmə və meyvələrə təsir göstərir. Gənc badam ağacları tacsız düz ting kimi əkilir. İlk illərdə gövdədən çıxan yan budaqlara toxunulmur. Yalnız kök boyundan çıxan tumurcuqlar təmizlənir. Badam ağaclarının balaca boylu və qısa budaqlı olması erkən və bol meyvə verməsinə təsir göstərir.

Badam ağaclarında güclü tumurcuqlar yaradaraq yeni tac əmələ gətirmək üçün cavanlaşdırıcı budama aparılır. Beləliklə, ağacın məhsuldarlığı yenidən artır və meyvələrin keyfiyyəti yüksəlir. Yaşlı və ölməkdə olan badam ağaclarında cavanlaşdırıcı budama aparılmır. Cavanlaşmada badam ağacının budama müqavimət dərəcəsi də nəzərə alınır. Cavanlaşdırıcı budamada ilk növbədə qurumuş, sıx və üst-üstə düşən budaqlar kəsilir. Qalan budaqları budayaraq ağacın tacı kiçildilir və yenidən güclü tumurcuqlar əmələ gəlir. Bəzi ağaclarda budama nəticəsində ikiqat tac əmələ gəlir. Belə ağaclarda yuxarı tac atıldıqdan sonra ağacda möhkəm və balanslı tac yaratmaq üçün zəifləmiş aşağı tac budaqlarında qısa budama aparılır.

Düzgün tac budaması edildikdən sonra, torpağın yaxşı becərilməsi, suvarma və gübrələmə ilə kifayət qədər badam tumurcuqlarının və budaqlarının formalaşmasına kömək etməlidir.