Penta Badam Tingi

Penta badam tingi S5133 və Lauranne növlərinin çarpazlanması nəticəsində əldə edilmişdir. İspaniya mənşəli bir növdür və ən məhsuldar sərt qabıqlılardan biridir. Sərt (daş) badam qrupuna daxil olan Penta badamının daxili məhsuldarlığı 27% ilə 30% arasındadır. Məhsuldarlıq iqlim və digər xüsusiyyətlərdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Meyvəsi dadlı və keyfiyyətli, cəlbediciliyi kifayət qədər yüksəkdir. Xarici qabıq rəngi qəhvəyi olsa da, daxili meyvənin rəngi açıq kərpic rəngindədir. Uzun və bir qədər qabarıq bir görünüşə malikdir. Daxili meyvənin çəkisi orta hesabla təxminən 1 qr-dır, bu çəki müxtəlif amillərdən asılı olaraq fərqlənə bilər. Meyvəsi özünəməxsus qoxuya malikdir və qida dəyəri kifayət qədər yüksəkdir.

Penta Badam Tinginin Xüsusiyyətləri

Badam yüksək kommersiya dəyəri olan meyvədir. Bu meyvədən arzuolunan məhsuldarlığı əldə etmək üçün ting seçiminə əlavə diqqət yetirilməlidir. Penta badam tingi sahib olduğu xüsusiyyətləri ilə bu gözləntiləri qarşılayır. Bu növün digər əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
• Sərt (daş) badam qrupundadır;
• Əlavə tozlandırıcılara ehtiyac duymur;
• Gec çiçək açır. Ferragnes-dən 10-20 gün sonra və Makako-dan 2-3 gün sonra çiçək açır;
• Gec çiçək açsa da, erkən yığılır. Məhsul yığım vaxtı Ferragnes-dən 8-10 gün əvvəldir;
• Yarpaq göbələyi kimi xəstəliklərə qarşı orta dərəcədə davamlıdır. Vairo kimi güclü müqavimətə malik deyil;
• Yarı qüvvətli bir növdür;
• Yarımdik böyüyür;
• Tez-tez və yarı sıx əkin üçün uyğun növdür;
• Hündür yan budaqlar əmələ gətirmə qabiliyyətinə malikdir.

Penta badam tingi Türkiyədə də ən çox sevilən növlərdən biridir. Özü-özünə məhsuldar olması və tozlandırıcıya ehtiyac duymaması mühüm xüsusiyyətlərindən biridir. Bu sayədə erkək ting əkməyə ehtiyac qalmadan meyvə götürülə bilər.
Yazda gec şaxtalar olan ərazilər üçün son dərəcə münasib növdür. Gec çiçəkləməsi onun donvurma riskindən də qoruyur. Beləliklə, meyvə almamaq kimi riskləri minimuma endirərək istehsalçıların üzünü güldürür.

Penta Badam Tinginin Əkini

Penta badam tingi ilin istənilən vaxtında boru variantlarında əkilə bilər. Ancaq ən uyğun dövrün yaz ayları olduğunu söyləmək olar. Son dərəcə sərt qışı olan yerlərdə yazda, qışı sərt olmayan yerlərdə isə payızda əkmək olar.
Əkin üçün orta dərinliyi 60 sm olan çuxurlar qazılır. İstifadə olunacaq torpaq yanmış gübrə ilə qarışdırıla bilər. Yanmış gübrə olmadığı təqdirdə Leonardit də istifadə edilə bilər. Əkindən sonra ilk suyu verilməlidir. Sonrakı dövrlərdə Penta badam tingləri iqlimdən asılı olaraq 10-15 gündə bir dəfə suvarılmalıdır.